Beleid en Biodiversiteit in Nederland
Natuur is van kapitaal belang voor het welzijn van mensen. Natuur levert grondstoffen en diensten die de basis vormen onder onze economie. Voor onze gezondheid en algemeen welbevinden is een rijk geschakeerde natuurlijke leefomgeving onmisbaar. In de vorige eeuw zijn de soortenrijkdom en natuurgebieden wereldwijd achteruit gegaan. Wereldwijd voert men daarom beleid uit om deze achteruitgang tegen te gaan. Samen met maatschappelijke partners heeft de Nederlandse overheid een natuurvisie ontwikkeld om dit beleid ook in de toekomst stevig te funderen. Deze Rijksnatuurvisie 'Natuurlijk Verder' is in het voorjaar van 2014 uitgekomen en heeft een looptijd tot 2025.
Natuurbeleid in Nederland
Nederland heeft een gevarieerde natuur met planten, dieren, bossen, moerassen en zee. Natuur is niet alleen mooi, maar ook belangrijk voor de economie en het welzijn van mensen. De natuur is in de vorige eeuwen sterk achteruit gegaan. Daarom beschermt de overheid de natuur. De nadruk in het natuurbeleid in Nederland ligt van oudsher op het beschermen van natuurgebieden en de daarbij behorende soorten planten en dieren. Dit door het creëren en vergroten van de leefomgeving en het verbeteren van de randvoorwaarden voor natuur (via ruimtelijke ordenings- en water- en milieubeleid). Instrumenten als het Natuurnetwerk Nederland (voorheen Ecologische hoofdstructuur), Natura 2000 en de natuurwetgeving blijven belangrijk om de soortenrijkdom en natuurgebieden in Nederland te beschermen.
Bij het natuurbeleid is de Rijksoverheid verantwoordelijk voor de kaders en ambities. De 12 provincies zijn verantwoordelijk voor het invullen en uitvoeren van het beleid. De afspraken hierover werden gemaakt in het decentralisatieakkoord natuur uit 2011 en later verder uitgewerkt in het Natuurpact van 2013, aangeboden aan de tweede kamer door toenmalig staatsecretaris Dijksma.
De overheid doet een beroep op burgers en bedrijven om het beleid succesvol uit te voeren. Een uitdaging die o.a. is opgepakt in het kader van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel (o.a. met de Toolbox voor Biodiversiteit uit 2022) en ook door het Collectief Natuurinclusief. Dit laatste is een samenwerkingsverband van publieke en private partijen onder leiding van het Natuurinclusief Nationaal Overleg (NiNO), en onder coordinatie van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL). In 2023 bracht het Collectief Natuurinclusief de Agenda Natuurinclusief 2.0 uit, dat werd aangeboden aan de Tweede Kamer door de minister voor Natuur en Stikstof.
Naar aanleiding van het Global Assessment rapport over Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten van het IPBES (Intergovernmental Panel on Biodiversity and Ecosystem Services) heeft de Nederlandse regering het Programma Versterken Biodiversiteit opgezet. Zie hiervoor de aankondigingsbrief uit oktober 2019 en de kamerbrief Programma versterken biodiversiteit uit oktober 2020.
In het kader van de 15e Conference of Parties van de CBD in december 2022 heeft de Nederlandse regering vooraf een kamerbrief opgesteld: Verwachtingen biodiversiteitsconferentie COP15.
Begin 2023 werden de resultaten aan de tweede kamer gepresenteerd middels een brief over de ‘uitkomsten COP15 VN-Biodiversiteitsverdrag’.
Sinds medio 2023 werkt Nederland aan de voorbereiding van een nieuwe ‘Nationale Biodiversiteitsstrategie & Actieplan’ (NBSAP). In het kader van een van de 2030 actiedoelen, nummer 18 over het inventariseren en ombuigen van schadelijke subsidies, is inmiddels al een methodologie opgesteld.
Stand van Nederlandse biodiversiteit en natuur in relatie tot doelen
Regelmatig wordt gerapporteerd over de stand van de Nederlandse biodiversiteit en natuur ten opzichte van de te behalen doelen. Enkele van de meest recente edities van deze rapportages: