Wat is biodiversiteit en waarom is het belangrijk?

Biodiversiteit is leven

Stel je eens voor dat er alleen maar muggen op aarde zouden zijn. Of alleen maar cactussen. Hoe zou de wereld er dan uitzien? Dat werkt toch niet? De verschillende soorten op aarde houden de natuur in balans. Samen vormen ze een levende en productieve natuur. Dit noemen we biodiversiteit.

Biodiversiteit?

Tja, het is een vreemd woord waar veel mensen nooit van hebben gehoord. "Bio" betekent leven "diversiteit" betekent afwisseling, verschil, verscheidenheid. Biodiversiteit is een parapluterm voor alle verschillende soorten die we op aarde hebben. Het is belangrijk dat we –bijvoorbeeld- niet alleen maar meeuwen hebben, maar ook mussen, niet alleen maar gras, maar ook zand. Variatie is belangrijk voor het evenwicht in de natuur, omdat er verschillende soorten zijn blijft de natuur in evenwicht.

Biodiversiteit is belangrijker dan je misschien zou denken. Door biodiversiteit hebben we landbouw, om maar eens wat te noemen. Meer dan veertig procent van de medicijnen tegen kanker komen voort uit de natuur. Biodiversiteit zorgt voor schoon water, vruchtbare grond en een stabiel klimaat. Het levert ook voedsel en grondstoffen voor huisvesting, kleding, brandstof en medicijnen. Deze natuurlijke hulpbronnen zorgen dat we kunnen bestaan.

Soorten

Biodiversiteit omvat alle soorten die er op aarde zijn, waaronder alle dier- en plantensoorten. Op dit moment zijn bijna twee miljoen soorten bekend, waarvan zo’n 40.000 soorten in Nederland zijn aangetroffen. Waarschijnlijk zijn er in werkelijkheid vele miljoenen soorten op aarde. Een groot deel van de biodiversiteit is dus nog onbekend. Ook in Nederland worden nog voortdurend nieuwe soorten ontdekt. Lees verder over het behoud van soorten in Nederland.

Ecosystemen

Naast de verscheidenheid aan soorten omvat biodiversiteit ook de diverse ecosystemen (of: leefgebieden) waar die soorten voorkomen. Bijvoorbeeld de tropische regenwouden, de koraalriffen, de savannen of de hoogvenen. Lees verder over het behoud van ecosystemen in Nederland.

Genen

Tot slot omvat biodiversiteit ook de genetische variatie binnen soorten. Bijvoorbeeld de varianten binnen een boomsoort als de wilde appel of de verschillende ondersoorten van een diersoort, als de grote vuurvlinder.

Daarnaast is er nog de verscheidenheid aan levensvormen die de mens heeft gedomesticeerd. Het gaat dan om dieren die tot (landbouw-)huisdier en gewassen die tot landbouwgewassen zijn gemaakt.

Het belang van biodiversiteit

De wereld kan niet zonder biodiversiteit. Soorten en ecosystemen zorgen bijvoorbeeld voor de productie van zuurstof, afbraak van dode dieren en planten, bestuiving van planten (waaronder landbouwgewassen), waterzuivering en het beheersen van plagen. Biodiversiteit betekent voor de mens voedsel, bouwmateriaal, brandstof (hout) en grondstoffen voor kleding (zoals katoen) en medicijnen. We noemen dit ecosysteemdiensten.

Lees verder over duurzaam gebruik van (genetische) biodiversiteit in Nederland.

Kennis van biodiversiteit

Ook leidt wetenschappelijk onderzoek aan biodiversiteit regelmatig tot technologische innovatie, economische vooruitgang en meer welzijn (als het bijvoorbeeld leidt tot nieuwe medicijnen). Lees verder over biodiversiteitskennis in Nederland.